Giả sử bạn đi ngang qua một shop bán thời trang và thấy một cái áo khoác mà bạn rất là thích và muốn mua ngay, nhưng nó có giá khá mắc khoảng 80 USD. Chẳng hề gì !!! Bạn đã sẵn sàng để chi trả số tiền này. Thật không may, bạn không đem theo nhiều tiền như thế, bạn quyết định tới cây ATM gần nhất để rút tiền, trên đường đi, bạn bắt gặp một shop khác với chiếc áo tương tự như ban đầu nhưng họ đang khuyến mãi hoặc bán với giá rẻ hơn rất nhiều khoảng 30 USD, chắc rằng bạn sẽ không còn muốn quay lại shop ban đầu nữa. Trong trường hợp này, giá trị thặng dư của bạn là:

$$80 - 30 = 50 \text{ USD}$$

Do đó, giá trị thặng dư của bạn có nghĩa là số lượng giá trị (tiền) bạn đã tiết kiệm được so với số lượng giá trị mà bạn đã sẵn lòng bỏ ra để giao dịch, trong trường hợp này là 50 USD. Trong kinh tế, trường hợp này gọi là thặng dư người tiêu dùng hay thặng dư khách hàng.

Bây giờ chúng ta hãy cùng đứng bên quan điểm của nhà sản xuất. Chi phí để sản xuất chiếc áo khoác mà bạn đã mua chỉ với 10 USD, nhưng họ đã bán cho bạn 20 USD, họ có lợi nhuận 10 USD. Trong trường hợp này, giá trị thặng dư của nhà sản xuất là:

$$20 - 10 = 10 \text{ USD}$$

Cho nên, giá trị thăng dư của nhà sản xuất có nghĩa là lợi nhuận họ thu lại sau khi trừ đi các khoản chi phí. Trong kinh tế, trường hợp này gọi là thặng dư nhà sản xuất.

Thặng dư xã hội có thể được hiểu là tổng giá trị mà một giao dịch thành công, vì vậy, nó sẽ bằng tổng giá trị thặng dư người tiêu dùng và giá trị thặng dư nhà sản xuất. Trong trường hợp này giá trị thặng dư xã hội được tính:

$$50 + 10 = 60 \text{ USD}$$

Thặng dư xã hội không những được tính từ các yếu tố liên quan tới giao dịch đó, mà còn có các yếu tố khác không liên quan. Ví dụ, trong quá trình sản xuất chiếc áo khoác cho bạn, nhà sản xuất đã làm ô nhiễm môi trường ảnh hưởng tới thu nhập của người dân sống xung quanh đó chẳng hạn, ví dụ tổng thiệt hại do ô nhiễm là 40 USD. Do đó, giá trị thặng dư xã hội được tính:

$$60 - 40 = 20 \text{ USD}$$

Rất dễ hiểu phải không nào :P