Đối với người bình thường, hô hấp thường chiếm phần lớn khoảng thời gian trong ngày, hô hấp gắng sức chỉ xảy ra khi họ thực hiện các vận động mạnh như tập thể dục, làm các công việc nặng nhọc hoặc hít thở sâu một cách có nhận thức. Đối với người đang gặp các bệnh lý liên quan tới sự hô hấp như bệnh hen, viêm phổi,... hô hấp gắng sức là điều tất yếu.

Về sự khác nhau cơ bản giữa hô hấp thường và hô hấp gắng sức đó là sự tham gia của các cơ vào quá trình hô hấp, có thể chia chúng ra thành hai loại bao gồm cơ chính và cơ phụ như sau:

Cơ chính bao gồm cơ hoành và các cơ liên sườn là cơ đóng vai trò chủ chốt cho sự hít vào và thở ra đều đặn của phổi, và trong điều kiện hô hấp bình thường, chỉ cần chúng là đủ.

Cơ phụ bao gồm một số cơ như cơ ức đòn chũm và các cơ bậc thang (nằm gần vùng cổ) kết hợp với các cơ ở vùng hai bên ngực, dưới ngực, các cơ vai và cơ sau lưng là các cơ hỗ trợ thêm cho quá trình hô hấp trong điều kiện hô hấp gắng sức nhằm mục đích tăng cường lượng Oxy hoặc duy trì mức Oxy ổn định cho cơ thể.