Hiện tượng này được biết đến với cái tên Déjà vu (phiên âm tiếng Pháp là "đã nhìn thấy"), được đưa ra bởi nhà triết học và nghiên cứu các hiện tượng thần kinh ngoài lĩnh vực tâm lý bình thường Émile Boirac vào những năm 1876, điều này có nghĩa là từ xa xưa, con người đã trải nghiệm hiện tượng huyền bí này của bộ não.

Hiện tượng Déjà vu mô tả rằng:

Khi bạn đang ở trong một tình huống nào đó như đang đi tới một nơi nào đó, làm một việc gì đó hay đang chứng kiến một cảnh gì đó, đột nhiên, bạn cảm thấy cảnh tượng này rất quen thuộc, hình như đã từng xảy ra trong quá khứ và bây giờ nó đang lặp lại y chang, mặc dù trong quá khứ, sự việc đó chưa hề xảy ra một lần nào.

Đến nay, hiện tượng déjà vu rất khó để khoa học có thể giải thích được một cách cặn kẽ và chính xác bởi vì nó rất hiếm hoặc rất ít khi xảy ra (có thể là chỉ 1 hoặc 2 lần trong năm), không một ai có thể đeo hàng tá các thiết bị đo sóng não hằng ngày để ghi lại tín hiệu bộ não khi khoảnh khoắc này tái diễn. Nếu cố gắng giả lập hiện tượng này trong phòng thí nghiệm thì nó lại càng khó có thể xảy ra.

Nhưng những giả thuyết có căn cứ khoa học về hiện tượng déjà vu thì rất nhiều, mình xin nêu ra một số giả thuyết dựa trên cơ sở khoa học về bộ não.

Hiện tượng déjà vu có thể được giải thích dựa trên sự kích động nhỏ xảy ra ở vùng não chịu trách nhiệm cho việc sắp xếp thông tin và tổ chức bộ nhớ ở vùng hippocampus và parahippocampal nằm sâu trong rãnh giữa hai bên não, hai vùng này rất quan trọng trong việc giúp bạn nhận biết được thứ quen thuộc trước đó ví dụ như con cá, tivi, ...v.v. cũng như bổ sung thêm đối tượng mới khi lần đầu bạn gặp bằng sự phát ra tín hiệu giữa các nơ-ron. Khi hiện tượng déjà vu xảy ra có thể do sự phát tín hiệu nhầm lẫn giữa các neuron thông qua các synapse tạo nên sự ảo giác rằng sự kiện đó đã xảy ra trước đó. Giả thuyết này dựa trên các bệnh liên quan tới rối loạn thần kinh như động kinh, những người bị bệnh này thường hay trải qua rất nhiều các hiện tượng déjà vu.

Giả thuyết thứ hai dựa vào tiềm thức của bộ não, chúng ta luôn phản ứng lại với môi trường bằng sự nhận thức, cho nên trong cùng một thời điểm, sẽ có những việc được ưu tiên chú trọng hơn những việc còn lại, ví dụ như khi bạn vừa nhắn tin vừa xem phim, bạn sẽ chú trọng vào tin nhắn hơn mặc dù bạn vẫn nghe phim nói nhưng có vẻ như không để ý lắm, phần không để ý đó sẽ được tiềm thức đảm nhận, khi sự việc tương tự như thế tái diễn lại trong tương lai, chúng ta nhận thức được sự đột ngột, lạ lùng vì hình như cảnh tượng đó đã xảy ra trong quá khứ, đúng vậy, nó đã xảy ra trong quá khứ nhưng lại xảy ra ở mức tiềm thức.

Có một cách nói khác theo tâm linh nữa.

Khi bạn đang chìm trong giấc ngủ, một phần linh hồn bạn sẽ thoát ra khỏi thân xác, lúc ấy bạn sẽ chu du khắp nơi, những nơi bạn đã và chưa bao giờ tới.

Và khi nhận thức của bạn vô tình gặp lại nơi hay sự việc bạn đã gặp trong mơ, bạn nghĩ rằng bạn đã thấy chúng trước đó nhưng lại không nhớ là khi nào.

Thật ra cách nói này có vẻ chỉ có thể tin theo hướng tâm linh mà thôi nhỉ?