Khi học những khái niệm của kinh tế, mọi thứ sẽ dễ dàng hơn nếu bạn bắt đầu bằng một ví dụ.

Công ty sữa Vinamilk muốn mở rộng quy mô sản xuất của mình. Lúc này Vinamilk đã nghĩ ra các phương pháp rất khả thi, thứ nhất là lắp đặt thêm dây chuyền mới để tăng năng suất, thứ hai là tăng lượng sản xuất thành phẩm trên cùng một dây chuyền cũ bằng cách cho máy chạy 24/24 hoặc kết hợp cả hai (thực tế Vinamilk đã làm như vậy), để đưa ra quyết định lựa chọn, phương pháp phân tích cận biên trong trường hợp này là cần thiết. Bởi vì sao?

Việc Vinamilk mở rộng quy mô sản xuất sẽ phát sinh thêm các chi phí đầu vào như: chi phí thuê thêm công nhân, mua thiết bị mới, năng lượng, xử lý rác thải, sản phẩm thô đầu vào, mở rộng nhà kho, ...v.v. Khi đó năng suất sẽ được tăng lên ví dụ tăng thêm 100.000 hộp sữa được sản xuất ra mỗi ngày, thì số lượng năng suất tăng lên này gọi là năng suất cận biên.

Đến đây vẫn chưa đủ, Vinamilk phải đánh giá xem tất cả các chi phí đầu tư thêm vào để mở rộng quy mô so với thu nhập ước tính có thể thu lại được với lượng sản phẩm vừa mới tăng thêm này. Bằng một phép tính đơn giản, lấy số lượng thu nhập vào trừ đi số tiền đã bỏ ra thêm cho việc mở rộng, nếu kết quả dương, tuyệt vời !!! Cứ làm như thế đi, nếu kết quả âm, việc đầu tư thêm như vậy sẽ không có hiệu quả. Hoạt động phân tích này còn được gọi là phân tích cận biên.

Vậy tóm lại, phân tích cận biên là quá trình tính toán ước lượng các lợi ích tăng thêm hay không khi công ty hoặc doanh nghiệp đầu tư thêm một khoản giá trị (tiền) vào quá trình sản xuất ra sản phẩm.

Đơn giản nhất là, bình thường công ty của tôi sẽ cho năng suất như thế này. Nếu tôi đầu tư thêm một lượng giá trị nhằm tăng năng suất trong khi các hoạt động sản xuất khác không đổi thì liệu nó có đem lại thêm lợi nhuận cho tôi hay không?

Do đó, phương pháp phân tích cận biên khá quan trọng đối với nhà sản xuất trong việc đưa ra quyết định.