Bạn nghĩ thế nào là máy tính có thể đọc hiểu? Máy tính chỉ là phần cứng, máy tính không có bộ não phức tạp như con người vì vậy không thể nói máy tính có thể đọc hiểu được, thứ thật sự làm việc trực tiếp với các giá trị 0 và 1 chính là phần mềm được cài đặt trong máy tính ví dụ như hệ điều hành Windows, Android, iOS, ... mỗi phần mềm sẽ có những định nghĩa, quy luật làm việc trên dãy 0 và 1 hoàn toàn khác nhau, nếu nói theo quan điểm câu hỏi của bạn, máy tính cũng sẽ có khả năng "hiểu" khác nhau.

Nếu nhìn sâu xuống phần cứng, bạn sẽ thấy thứ nằm bên trong bộ xử lý (hay còn gọi là CPU) giúp máy tính "hiểu" thực chất chỉ là những vi mạch đơn giản (gọi là transistor) mà chức năng của chúng cũng cực kỳ đơn giản là thực hiện đóng mở dòng điện. Hai giá trị nhị phân 0 và 1 là do con người đặt ra, 0 tượng trưng cho ĐÓNG, 1 tượng trưng cho MỞ, nói chính xác luôn 0 tức là đóng dòng điện, 1 tức là mở dòng điện.

Để máy tính có thể giải quyết các bài toán phức tạp là sự kết hợp ĐÓNG - MỞ của hàng trăm triệu các transistors trong CPU. Lấy ví dụ Laptop HP Probook 4540s Core i7-3612QM có 1,400,000,000 transistors (khoảng 1 tỉ 400 triệu transistors).

Máy tính không thông minh như bạn tưởng, đều là do con người tự tay định nghĩa tất tần tật mọi thứ cho máy tính hết (định nghĩa bằng cách cài đặt các chương trình phần mềm).

Ví dụ để nói cho máy tính biết rằng đây là số 2 thì sẽ tương đương với việc cài đặt chương trình phần mềm quy định cần có 3 transistors trong CPU nằm kế nhau biểu diễn 3 giá trị 010, tức là

• Transistor đầu tiên sẽ đóng (0)
• Transistor thứ hai sẽ mở (1)
• Transistor thứ ba sẽ đóng (0)

Lưu ý là ở trên mình chỉ ví dụ đơn giản để minh họa cách máy tính hoạt động, còn thực tế rất phức tạp, thứ mà chúng ta nhìn trên màn hình đã được xây dựng lên rất rất nhiều lớp từ dãy nhị phân 0 và 1 rồi.

Mình chỉ nói sơ về một số vấn đề như vậy thôi vì đã có câu hỏi tương tự và câu trả lời chi tiết thì bạn có thể đọc: Làm sao mà phần mềm điều khiển được phần cứng máy tính?