Post truth là gì?

"Post truth" - từ của năm 2016 do Oxford Dictionaries bầu chọn.

Mặc dù "post truth" đã xuất hiện trong thập kỉ vừa qua nhưng chỉ đến năm nay, từ điển Oxford thống kê được lượt sử dụng "post truth" lên đến hơn 2000%, đi cùng với sự kiện Brexit trưng cầu ý dân ở Anh vào tháng 6 năm 2016 và cuộc bầu cử tổng thống Mỹ diễn ra vừa qua vào tháng 9 năm 2016. Từ ‘post truth’ đi nhiều nhất với danh từ post truth politics (hay post truth trong chính trị).

Do chưa có cách dịch tương ứng trong tiếng Việt, "post truth" sẽ được giữ nguyên không phiên dịch và đính kèm chú thích của người dịch.

Trong thời gian gần đây, "post truth" được sử dụng nhiều lần trong các bài bình luận chính trị trên mặt báo mà không cần diễn giải. Đây là một từ phổ biến được chọn để phản ánh và đàm luận tình hình chính trị, xã hội và kinh tế của năm vừa rồi.

Theo từ điển Oxford, "post truth" là tính từ chỉ,

relating to or denoting circumstances in which objective facts are less influential in shaping public opinion than appeals to emotion and personal belief.

Có thể hiểu là,

Bối cảnh mà sự thật khách quan ít có sức ảnh hưởng trong việc định hình ý kiến dư luận bằng việc ý kiến đó nghe thuận tai và xác nhận niềm tin cá nhân $^{[1]}$.

The Economist ngày 1/11/2016 đã viết lên Twitter:

Chào mừng tới post truth thời đại của chính trị.

Nghệ thuật của sự lừa dối, chính trị gia luôn lừa dối, nhưng liệu có cần thiết gạt bỏ sự thật hoàn toàn?

The Independent (Anh) ngày 8/11/2016 viết lên Twitter:

Chúng ta vừa bước vào thế giới của post-truth và không có lối quay đầu lại.

Post truth từ một từ ngữ chuyên môn, chỉ qua một năm đã được sử dụng rộng rãi trên hàng ngàn mặt báo toàn thế giới. Khái niệm post truth đã được sử dụng phổ biến trong thập kỉ vừa rồi nhưng chỉ đến năm 2016 này, với bối cảnh của cuộc trưng cầu ý dân Brexit ở Anh và cuộc bầu cử tổng thống Mỹ, nó mới được sử dụng rộng rãi nhất với cụm từ "chính trị post-truth".

Lịch sử của từ "post truth",

Từ "post truth" gồm có tiền tố "post" trở nên nổi bật qua những năm vừa qua. Không những ám chỉ khoảng thời gian sau một sự kiện hay hiện tượng diễn ra post-war (sau chiến tranh) hay post-match (sau trận đấu), tiền tố của "post truth" có nghĩa gần hơn gắn tới một khoảng thời gian khi một khái niệm nhất định trở nên vô nghĩa hoặc thừa thãi. Định nghĩa bắt nguồn từ những năm giữa thế kỷ 21, và được dùng trong từ "post-national" (1945) và "post-racial" (1971).

"Post truth" được sử dụng lần đầu tiên trong một bài tiểu luận năm 1992 bởi nhà viết kịch Sterve Tesich người Mỹ Serbian trong tạp chí The Nation. Ông sáng tạo ra từ này trong bối cảnh sau Scandal Iran-Contra và chiến tranh vùng vịnh Ba Tư,

Chúng ta, những con người tự do, có quyền được lựa chọn sống ở thế giới của post-truth.

Ngoài ra, cũng có bằng chứng cho rằng từ "post truth" đã được sử dụng trước Tesich, nhưng chỉ có "post truth" của Tesich có được ý nghĩa chính xác nhất có thể hiểu là "phía sau bức màn sự thật", dù không đồng nghĩa rằng sự thật trở nên vô nghĩa.

Quyển sách Thập kỉ của Post truth viết bởi Ralph Keyes 2004 và từ "truthiness" do danh hài Mỹ Stephen Colbert sáng tạo năm 2005 được định nghĩa bởi từ điển Oxford là,

Giá trị của một sự vật, sự việc có bề ngoài hay có vẻ đúng, mặc dù không nhất thiết đúng.

Post truth là định nghĩa cách thế hệ chúng ta nhận xét và đánh giá.

Trong thập niên mà mạng xã hội Twitter và Facebook trở thành nguồn thông tin mới đi cùng với lòng bất tin của công chúng vào "sự thật" được cung cấp bởi bộ máy nhà nước và báo chí truyền thống, "post truth" đã tìm được vị trí của nó trong phạm trù ngôn ngữ học.

Vậy trong những thông tin chúng ta thu thập được từ báo đài nước ngoài và trong nước về Brexit trưng cầu ý dân, cuộc bầu cử Mỹ và các vấn đề chính trị khác, bao nhiêu là "post truth chính trị", bao nhiêu là thật?

Đến bao giờ người đọc mới biết và có thể lọc được thông tin đúng đắn và rõ ràng?

Không ngừng đọc, học, nghi vấn bản thân, tranh luận và bàn cãi dường như là cách duy nhất là giúp bạn sống sót trong thế giới mới này.

Chú thích:

[1] Trong chiến dịch vận động tranh cử của Donald Trump 2016, trong một bài phát biểu, ông đã nói rằng Obama không phải là người Mỹ (ý kiến được coi là khách quan) và được nhiều người ủng hộ Trump đồng thuận. Cùng với sự bất mãn vốn có của họ với chính phủ Obama, lời khẳng định này của Trump không cần đảm bảo tính chân thực nhưng chỉ cần nói những gì họ muốn nghe.

Bạn nào không biết 'POST TRUTH' thì xem tham khảo ở đây nha... hi vọng sẽ có ích @@@